Ontdek de Ind(ones)ische keuken

Foodie Winnie is gek op wereldse gerechten en exotische ingrediënten. Daarom deelt ze elke maand met ons de specialiteiten van één bepaalde keuken. Welke recepten zijn de moeite waard om eens uit te proberen? En welke ingrediënten dien je daarvoor op de kop te tikken? Deze maand ontdekken we samen met haar de Indonesische keuken! 

Met sudderende pannen rendang, sissende stokjes saté en troostende kippensoepen is de Indonesische keuken niet alleen veelzijdig, ook eentje om stikjaloers op te zijn. Van lemper tot bakso en van gado gado tot bubur: tijd om je mee te nemen in het fantastische eten uit Indonesië. 

Indische versus Indonesisch

Eerst voor de goede orde: de Indonesische keuken wordt vaak door elkaar gehaald met de Indische keuken. Indisch is een mengeling tussen de Hollandse en de Indonesische keuken, ontstaan tijdens de koloniale periode van Nederland. 

Bij Indonesisch komen er in principe geen Europese invloeden aan te pas; het is de keuken van de Indonesische archipel (de combinatie van de verschillende eilanden) die op haar beurt beïnvloed is door de keukens uit de omliggende buurlanden. Hoewel de twee dus fundamenteel verschillend zijn, bespreken we in dit artikel gerechten uit beide stromingen. 

Kruiden en typische ingrediënten uit Indonesië

Als je weet dat kruidnagel, limoenblad, steranijs, gember, laos, citroengras, verse peper, kaneel en nootmuskaat slechts een greep uit de veelgebruikte smaakmakers uit Indonesië zijn, dan weet je dat de Indonesische keuken er een uitzonderlijk rijk smakenpalet op nahoudt. Met meer dan 200 soorten sambal (peperpasta) weet je dat Indonesische mensen bovendien nogal dol zijn op hitte. 

Ook kokos is een veelgebruikt ingrediënt om sauzen en stoven mee op smaken te brengen: zowel het vruchtvlees als kokoswater en kokosmelk. Verder zijn ook ketjap (zoete, stroperige sojasaus) en sambal onmisbaar. Daarnaast worden ook pandan- of bananenbladeren niet geschuwd: niet alleen om ingrediënten mee in te pakken voor op de grill, ook omwille van hun geurig aroma. Denk verder ook aan jasmijnrijst, noedels en allerlei soorten vlees, gevogelte, vis, tempeh en gula java (palmsuiker).

Bekende Indonesische gerechten

Dat je met al deze ingrediënten een veelheid aan gerechten kunt creëren, hoeft geen betoog. Onderstaand lijstje omvat een paar iconische gerechten uit Indonesische hoek:

• Rendang: een pittig-zoete, lichtfrisse stoof met rundsvlees, korianderzaad, sambal, kokosmelk en citroengras. Stoofvlees uit Indonesië dus, maar veel kruidiger en iets droger qua textuur. 
• Gado gado: letterlijk vertaald: ‘mix mix’. Denk: een kom vol knapperig gemarineerde groenten, vlees of vleesvervangers als tempeh en kroepoek. Dit is één groot texturenfeest. 
• Soto ayam: kippensoep! En wel een hele lekkere, met warme kruiden en specerijen als kurkuma en kruidnagel. De soep wordt lekker gevuld met dunne rijstnoedels, een gekookt eitje en gebakken uitjes. 
• Nasi goreng: gebakken rijst in de wok met een aromatische boemboe (kruidenpasta) als basis en toevoegingen naar keuze. Denk aan nasi goreng kambing (met geit) of nasi goreng ikan asin (met gezouten vis). 
• Nasi kuning: gele feestrijst waarbij pandanrijst tijdens het koken op smaak wordt gebracht met kurkuma, citroengras en kokos.
• Bakso: maaltijdsoep met balletjes, dunne noodles en bouillon. De balletjes kunnen zowel gemaakt zijn van kip (bakso ayam), varken (baksi babi) als vis (bakso ikan)
• Bubur: veel eetculturen hebben wel een hartige pap van rijst in hun repertoire en Indonesië vormt daar geen uitzondering op. Hun bubur ayam is een hartige pap met rijst, meestal met kip (bubur ayam). Toppings als sambal en bosui maken de soep extra smakelijk. 

Indonesische snacks

Wie weleens bestelt of afhaalt bij Indonesische warungs, weet bovendien dat je snacks uit Indonesië liever niet wilt overslaan. Ontzettend lekker zijn bijvoorbeeld lemper: rolletjes van aromatische kleefrijst, gevuld met kip of vis. Volgens Indonesiërs ‘een kleine maaltijd op zichzelf’ te noemen en daarmee ideaal voor de kleine honger. 

Perkedel jagung is dan weer een maiskoekje vol verse kruiden, lekker om te dippen in sambal. Qua zoets is spekkoek onlosmakelijk verbonden aan dit Zuid-Oost-Aziatische land: deze zoete laagjescake in naturel of pandansmaak is zacht, kruidig en verwennend. 

Tot slot zijn ook satés in allerlei vormen en maten een hoeksteen van de Indonesische eetcultuur. De stokjes die je daar als streetfood rechtstreeks van de grill plukt zijn fenomenaal lekker en niet te vergelijken met wat we hier kennen. Al geldt dat voor praktisch alles wat we hier eerder hebben genoemd…