De 10 ‘basics van bakken’ op een rij

April is bakmaand bij njam!. Lekker bakken is voor vele bezoekers van onze website dan ook zonder twijfel een van de favoriete culinaire bezigheden. We hebben het daarbij vooral over het bakken van zoete heerlijkheden zoals cakes, koekjes en taarten. Voor dat bakken zijn er enkele basistechnieken, of ‘basics van het bakken’, die elke thuisbakker zou moeten kennen. Wij lijsten ze vandaag graag voor jullie op.

1. De basisingrediënten van het bakken

Bakken begint uiteraard bij de juiste ingrediënten. Er zijn daarbij enkele basisproducten die je altijd in huis moet hebben: bloem, boter, suiker, eieren en zout. Met deze ingrediënten alleen kan je verschillende basisrecepten bereiden (zie bijvoorbeeld de ‘quatre-quarts’ cake hieronder). Voor vele recepten zal je ook ingrediënten nodig hebben om deeg te laten rijzen (zoals bv. bakpoeder), en melk of room om de textuur juist te krijgen. Zorg er dus voor dat je die ook altijd in huis hebt. En nu kan het bakken beginnen!

2. Bereid je ingrediënten voor

Enkel de juiste ingrediënten in huis hebben, is voor bakken niet voldoende. Ze moeten immers ook perfect voorbereid worden om zo te zorgen voor een optimaal resultaat. Daarbij moet je rekening houden met de temperatuur (zo laat je eieren en boter altijd op kamertemperatuur komen) en de textuur (zeef bijvoorbeeld altijd bloem en suiker om te voorkomen dat er brokjes inzitten).

3. Respecteer de ingrediënthoeveelheden

‘Uit de losse pols’ bakken is geen goed idee. Bakken is immers ‘precisiekoken’: een paar gram teveel of te weinig van een bepaald ingrediënt kan je recept laten mislukken. Dat komt omdat vele bakrecepten gebaseerd zijn op chemische reacties, zoals het rijzen van deeg of het karamelliseren van suiker. Dit recept van chocolade sablé gevuld met ganache is een goed voorbeeld van een bakrecept waarin de ingrediëntenhoeveelheden zeer belangrijk zijn.

4. Neem de tijd en respecteer baktijden

Bakken is een kooktechniek die de nodige tijd vraagt. Snel willen werken kan leiden tot foute ingrediënthoeveelheden of –temperaturen. Daardoor zal je recept mislukken of minder lekker zijn. Het respecteren van de baktijden is daarnaast cruciaal voor een goed resultaat: het bakken bepaalt immers smaak, textuur en gaarheid. Ten slotte speelt veiligheid hier ook een rol: te lang bakken kan bijvoorbeeld een brandgevaar betekenen. 

5. Kies de juiste bakvorm

Heel belangrijk bij bakken is dat je het deeg gelijkmatig kan laten garen. Daarbij speelt de juiste bakvorm een belangrijke rol. Een te hoge bakvorm kan bijvoorbeeld zorgen voor een ongelijkmatige gaarheid (omdat de bovenkant sneller gaar zal zijn). Denk daarom goed na over welke bakvorm voor jouw recept ideaal is. Een cheesecake heeft bijvoorbeeld baat bij een hogere bakvorm (zoals in dit recept voor cheesecake met citroen); voor een brownie gebruik je dan weer best een lagere bakvorm (zoals voor deze heerlijke cheesecake brownies). 

6. Beheers de basisrecepten van het bakken

Er zijn enkele basisrecepten van het bakken die elke (amateur)bakker zou moeten kennen. Zo is er de bekende ‘quatre quarts cake’, een cake met vier gelijke delen boter, suiker, bloem en eieren. De basis van een taartdeeg bestaat uit bloem, boter, suiker, ei en zout. Voor een kruimeldeeg kan je ook dat recept gebruiken maar het ei weglaten (zoals in dit recept). Voor koekjes heb je dan weer bloem, boter, suiker, ei, vanille-extract en zout nodig.

7. Leer perfect kneden en opkloppen

Beslag kneden en room opkloppen zijn onmisbare basistechnieken bij het bakken. In het recept zal aangegeven staan hoe lang je moet kneden of kloppen: houd je daar strikt aan. Dit is immers essentieel voor de eindtextuur van jouw bakcreatie. Voor zowel kneden als opkloppen geldt bovendien dat je op tijd moet stoppen. Te lang kneden kan immers zorgen voor een taaie textuur, te lang kloppen voor te vaste room.

8. Bak ‘blind’ voor perfect krokante (taart)bodems 

Blind bakken is een techniek om bodems (meestal taartbodems) perfect krokant te bakken. Daarvoor is het belangrijk om gewicht toe te voegen in de lege bodem wanneer je deze bakt. Plaats daarvoor bakpapier over het deeg en vul de taartvorm met bakparels of bv. droge bonen. Daardoor zal het deeg niet rijzen en wordt het lekker krokant. In dit recept van citroentaart met schuimpjes ontdek je hoe je blind kan bakken.

9. Ken je oven (en beheers zo de temperaturen)

Een nogal lastige eigenschap van een oven is dat ieder toestel een eigen temperatuur heeft of die temperatuur op een eigen tempo bereikt. Zo wordt 200 graden in een professioneel toestel vaak sneller bereikt en ‘voelt’ die ook warmer aan. Dat komt omdat deze ovens krachtigere verwarmingselementen hebben en vaak beter geïsoleerd zijn. Het is daarom belangrijk dat je je oven leert kennen en beheersen. Weet welke zones het warmste zijn, waar je de bakplaat moet plaatsen om bepaalde resultaten te bekomen, enzovoort. Over het algemeen geldt: beter iets te kort dan te lang bakken, want aangebrande resultaten kan je niet meer terugdraaien!

10. Weet wanneer je bakpapier moet gebruiken

Bakpapier is een fantastische tool voor tijdens het bakken. Het grote voordeel ervan is dat het aanbakken voorkomt en je gemakkelijk je baksels van de bakplaat of bakvorm kan verwijderen. Je bakplaat of –vorm wordt er bovendien niet vuil of vettig van. Veel voordelen dus, al heb je niet altijd bakpapier nodig. Zo worden recepten met veel boter of olie krokanter op een bakplaat dan op bakpapier. Vaak wordt de bakplaat of –vorm zelf ingevet (of bv. met bloem bedekt), en ook dan is bakpapier niet nodig.

Veel bakplezier!